Kościół filialny pw. Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski w Czechowie.
„Do Twych stóp się Polska ściele” (Z pieśni „Jak szczęśliwa Polska cała”)
Czechów. Wedle legendy nazwa pochodzi od Czechów sprowadzonych przez Mieszka I-go. Jest to jak najbardziej możliwe. Otóż Widukindus Corbeius w swoich kronikach „Res gestae saxonicae sive annalium libri tres” opisujących m.in. bitwę Mieszka I-go z Wichmannem w 967 roku wspomniał o dwóch hufcach konnicy (ok. 100 konnych) którzy wsparli Mieszka. Jest wielce możliwe że za zasługi w zwycięskiej bitwie która rozegrała się niedaleko Santoka, polski książę nadał czeskim wojom ziemię niedaleko Santoka … zakładając wieś Sechowe/Zechow/Czechów. W kronikach brak informacji czy przed XVIII wiekiem znajdowała się w Czechowie jakaś świątynia. Pierwsze informacje są z 1763 roku mówiące o ewangelickiej świątyni wzniesionej w technice szachulcowej. Niestety nie wiemy jak ona wyglądała. Nie zachowała się żadna rycina z tamtego okresu. Kroniki natomiast mówią nam o wielkim pożarze jaki został wywołany uderzeniem pioruna w 1834 roku. Spaliła się większa część wsi (60 domów) oraz kościół. W miejsce szachulcowej świątyni mieszkańcy wznieśli w 1850 roku wspaniały ewangelicki kościół z cegły w stylu neogotyckim z charakterystyczną wieżą przywodzącą na myśl mauretańskie wieżyczki. Po I Wojnie Światowej w pobliżu kościoła postawiono pomnik upamiętniających poległych żołnierzy, mieszkańców Czechowa.
Obecnie podstawa pomnika służy za cokół dla figury Matki Boskiej. Budynek oparł się zawierusze pierwszej jak i drugiej wojny światowej. W umocnieniach skarpy za apsydą dają się zauważyć charakterystyczne elementy pochodzące najpewniej z dawnego cmentarza przykościelnego.
Dla potrzeb osiedleńców (katolików) kościół poświęcono 2 maja 1946 roku i jako filialny włączono do parafii Podwyższenia Krzyża Świętego w Gorzowie Wielkopolskim. Budynek przebudowywano w latach 1960-1970. Po zmianach administracyjnych, od listopada 1999 roku jest kościołem filialnym parafii św. Józefa Rzemieślnika w Wawrowie.
Murowana z czerwonej cegły świątynia wygląda imponująco na tle lokalnej zabudowy. Wznosząca się ponad drzwiami wejściowymi wieża pnie się w górę wieńczącą ją ośmioboczną sygnaturką. Zawieszony nań dzwon z 1923 roku jest świadkiem wydarzeń z życia miejscowej wspólnoty. Jednonawowe wnętrze tchnie bogactwem treści teologicznych.
Kościół posiada wspaniałe witraże symbolizujące sakramenty święte oraz wizerunki Matki Bożej Częstochowskiej oraz Świętych Pańskich. Oczywistym impulsem do rozważań nad sensem życia są stacje Drogi Krzyżowej. Obraz Matki Bożej Częstochowskiej usytuowany ponad panoramą klasztoru Jasnogórskiego w nastawie ołtarza głównego przypomina najczulszą z matek, która „w Częstochowie tron swój wzniosła”. Wierni kierują swe modlitwy do Jezusa Miłosiernego, Najświętszego Serca Pana Jezusa, Matki Bożej Nieustającej Pomocy, których obrazy zawieszone są w kościele. Otaczają kultem Matkę Bożą Fatimską, klękając przed jej figurą.
Czechowianie zawierzyli swe życie Mace Bożej i Jej poświęcają uroczystości odpustowe 3 maja. z ufnością śpiewają „Z dawna Polski Tyś Królową, Maryjo, Ty za nami przemów słowo, Maryjo, weź w opiekę naród cały…”
Budowa i rozbudowa oraz ważne wydarzenia w dziejach kościoła:
– 1763 rok – budowa kościoła szachulcowego który spłonął w trakcie pożaru w 1834 roku
– 1834 rok – pożar spowodowany uderzeniem pioruna niszczy 60 domów w Czechowie m.in. kościół szachulcowy
– 1850 rok – budowa nowego ceglanego kościoła w stylu neogotyckim w miejsce zniszczonego pożarem kościoła szachulcowego. Kościół wyposażono m.in. w przepiękne żyrandole z drewna
– 1923 rok – zawieszenie dzwonu na kościelnej dzwonnicy
– 2 maja 1946 roku – poświęcenie kościoła na świątynie katolicką
– 1960/70 – przebudowa kościoła
– 2007 rok – kościół wpisano w rejestr zabytków pod numerem 261/A z dnia 24.08.2007
– 2016 rok – kościół wpisany w nowopowstający szlak gminy Santok „Szlak szachulcowych świątyń i nie tylko …”
-2023 rok – 2021 prace budowlane oraz konserw. i restaur. w obrębie wieży kościoła, w ramach proj. „Dziedzictwo sakralne Dolnej Warty” (proj. realizowany przez Diec. Ziel.-Gorz.). – Wymiana drewnianego stelażu latarni, wymiana poszycia wieży, konserwacja kuli na wieży i jej pozłocenie, uzupełnienie tynków na latarni wieży, instalacja odgromowa i uzupełnienie …